شاهنامه خوانی در شهر اولین ها جانی دوباره می گیرد

گزارش از اعظم نعیمی،مهرتبریز: شاهنامه، بزرگترین کتابی است که در قرن چهارم توسط حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی سروده شده است.کتابی که شاید از آن به عنوان شاهکار ادبی بشر نام برد چرا که دربرگیرنده ۶۰ هزار بیت است.

به گزارش مهرتبریز،فردوسی برای خلق چنین گنجینه ای سی سال از عمر خود را ارزانی داشته و درون مایه این شاهکار ادبی، اسطوره ها، افسانه ها و تاریخ کهن ایران زمین است.

شاهنامه شامل سه بخش اسطوره ای(از روزگار کیومرث تا پادشاهی فریدون)، پهلوانی(از خیزش کرده آهنگر تا مرگ رستم)، تاریخی(از پادشاهی بهمن و پیدایش اسکندر تا گشایش ایران بدست اعراب) است.

این کتاب ارزشمند در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته و به برخی از زبان های زنده دنیا ترجمه شده است.

۲ اسفندماه ۱۳۸۸ پایان هزارهٔ سرایش شاهنامه بود. جشن جهانیِ هزارهٔ شاهنامه با بودنِ نمایندگان ۱۹۲ کشور وابسته به یونسکو در پاریس، فرانسه در بنای این نهاد جهانی با همکاری بنیاد فردوسی برگزار شد. هم‌چنین، آیین بزرگداشت هزارهٔ شاهنامه در کشورهای گوناگون به بهانهٔ ثبت آن در یونسکو از جمله برلین، آلمان برگزار شد.

اکنون با گذشت قرن ها از سرایش این کتاب ارزشمند، ابیات آن در اکثر محافل ادبی زمزمه و تحلیل می شود.

تبریز شهر اولین ها با تمدنی کهن و دیرینه، چند صباحی است که میزبان شاهنامه دوستان و شاهنامه خوانان است.

کارگاه شاهنامه خوانی و بررسی و تحلیل ابیات آن که در بنیاد شهریار تبریز آغاز به کار کرده است و اخیرا جلسه ای دیگر از آن با حضور اساتید مجرب حوزه ادبیات، شاهنامه پژوهان و شاهنامه شناسان برگزار شد.

موسس و مدرس این کارگاه در گفت و گو با مهدتمدن اظهار می کند: در کارگاه شاهنامه خوانی شاهد استقبال گرم شهروندان تبریزی بخصوص اساتید حوزه ادبیات بودیم.

به گفته جواد رنجبر درخشی لر، اساتید برجسته شاهنامه شناسان ایران و جهان چون خطیبی، آیدین لو و احمد گلی استاد دانشگاه شهید مدنی کشور آذربایجان در این کارگاه شرکت کرده اند.

وی ادامه می دهد: در هر جلسه نخست بیت های شاهنامه خوانده شده و بعد از آن از لحاظ واژه شناسی و ریشه واژگان تحلیل می شوند.بعد از تحلیل، افراد حاضر ابیات را بازخوانی می کنند، این کار باعث شده در مدت زمان بسیار کمی، افرادی که قادر به خواندن متون شاهنامه نبودن، به سهولت خواندن آن را فرا بگیرند.

این مدرس شاهنامه بیان می کند: استقبال پرشوری از کلاس های شاهنامه خوانی می شود و از هر قشری چون اهالی ادب، هنرمندان و دانشگاهیان در این کلاس های رایگان شاهنامه خوانی شرکت می کنند.

به گفته وی، اعضای ثابت این کارگاه هفتاد نفر است و در هر جلسه ۲۰ الی ۳۰ نفر حضور می یابند با این حال برای استقبال بیشتر شهروندان نیاز است که ساعات برگزاری به روزهای تعطیل تغییر یابد.

رنجبر درخشی لر در خصوص اهمیت شاهنامه می گوید: شاهنامه سند ادبی و شاهکار بشری بسیار مهمی در جهان محسوب می شود و عده ای به اشتباه از شاهنامه به عنوان کتاب خشونت و جنگ و نژاد پرستی یاد می کنند این در حالیست که در سراسر آن به فضایل اخلاقی چون خرد، دادگری و انسانیت تاکید شده است و امیدواریم این کارگاه بتواند نقش مهمی در اصلاح برداشت های نادرست از شاهنامه داشته باشد.

وی خاطرنشان می کند: شاهنامه خوانی در تبریز سابقه طولانی و باشکوهی دارد، بعد از سرایش آن، شاهنامه خوانی در آذربایجان مرسوم شده است و اکنون بعد از سالها، شاهنامه خوانی در تبریز جانی دوباره گرفته است و امیدواریم بتوانیم کارگاه را تا پایان شاهنامه ادامه دهیم.

یکی از اساتید حوزه ادبیات نیز در گفت و گو با مهدتمدن در خصوص این کارگاه بیان می کند:شاهنامه‌خوانی، جدا از جنبه‌های ادبی آن در گوشه و کنار سرزمین ایران یک سنّتِ دیرینهٔ اجتماعی و فرهنگی بوده است. در همین شهر ما، تبریز، در قهوه‌خانه‌های متعدد، عصرگاهان، نقالان شیرین‌سخن مردم عاشق و علاقه‌مند را با قهرمانان حکیم طوس همراه می‌کردند و آنان را شریک غم‌ها و شادی‌هایشان می‌ساختند.

به گفته استاد حسین مهرنگ، اگر این سنت اجتماعی با توضیح جنبه‌های ادبی و هنری و اسطوره‌شناسی همراه گردد، بی‌تردید سعی مشکور و تلاشی ارزشمندی است که در این هنگامهٔ تهاجم ارزش‌های بیگانه که در قالب کارتن‌ها و بازی‌های مختلف رایانه‌ای صورت می‌گیرد، سدّ سدیدی خواهد بود.

وی در خصوص تاثیر و مزایای مثبت این کارگاه می گوید: این جلسهٔ شاهنامه به صورت کارگاهی اداره می‌شود، یعنی شرکت‌کنندگان خود در اداره جلسه سهیم هستند و ابیات را به صورت جمعی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهند، بی‌تردید این شیوهٔ شاهنامه‌خوانی در نوع خود اگر بی‌نظیر نباشد، کم‌نظیر است و نهایتاً موجب اقبال و استقبال علاقمندان خواهد بود.

این استاد حوزه ادبیات در خصوص سطح علمی این کارگاه بیان می کند: این کارگاه شاهنامه خوانی، به نظر بنده بسیار مفید است. چنین جلساتی که به صورت فراخوان عام تشکیل می‌شود، نمی‌تواند از نظر علمی در اندازه‌های آکادمیک باشد، چرا که تشکیل جلسات شاهنامه‌خوانی در سطح دانشگاهی، نیازمند مقدماتی است که طبیعتا مخاطبان عام فاقد آن مقدمات هستند، منظورم از مقدمات خاص، مجهز شدن به زبان‌های ایرانی باستان و ریشه‌شناسی واژگان است. اما در هر حال موقعیت و فرصت مغتنمی است که علاقمندان را به سوی مجهز شدن به شرایط خاص رهنمون کند.

وی ادامه می دهد:امیدوارم روزی برسد که جلساتی از این نوع در پهنه‌های دیگر ادب و فرهنگ کشورمان تشکیل شود و به گسترش معارف ملی که بی‌تردید از جایگاهی بسیار تابناک در جهان برخوردار است کمک کند‌.

یکی از شرکت کنندگان در این کارگاه نیز می گوید: قبلا هیچ گونه اطلاعاتی در خصوص شاهنامه نداشتم و بعد از شرکت در این جلسات، به شاهنامه علاقمند شدم و آن را خریداری کرده ام.

نازنین نصیر زاده بیان می کند: اکنون روان خوانی شاهنامه را به خوبی فراگرفته ام و به معنی و ریشه ابیات آشنایی پیدا کرده ام.

وی ادامه می دهد: به دلیل علاقه شدید به ادبیات در این جلسات شرکت می کنم و از شنیدن شعر لذت میبرم و تاکنون از شاهنامه داستان های پندآموزی آموخته ام که در خانه برای فرزندانم بازگو می کنم و اثر مثبتی بر روح و روان آدمی دارد.