پیشگامی تبریز در یافته های جدیدی از کاربرد درمانی گیاه “زنیان”
پیشگامی تبریز در یافته های جدیدی از کاربرد درمانی گیاه “زنیان”
مهر تبریز: محقق بخش تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی و مجری طرح تحقیقی بررسی سازگاری اکوفیزیولوژیک و مقایسه عملکرد کمی ‌و کیفی گیاه زنیان، از یافتن کاربردهای درمانی جدید در گیاه زنیان خبر داد و گفت: این یافته های جدید مطالعاتی ابعاد جدیدی از آثار درمانی این گیاه را نمایان می‌کند.

به گزارش مهر تبریز،“رویا مقیمی فام” با اشاره به اینکه زنیان یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده چتریان منبعی از ترکیبات فعال دارویی است و اثرات دارویی مختلفی دارد افزود: از این رو یافتن کاربردهای درمانی جدید آن دلگرم کننده است که در استانهای آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان، کرمان، خوزستان و بلوچستان رشد می‌ کند.

به گفته وی، از نظر دارویی ثابت شده است که روغن استخراج شده از دانه های گیاه زنیان دارای فعالیت های دارویی مختلف مانند ضد قارچ، آنتی اکسیدان، ضد میکروبی، ضد دردی، سیتوتوکسیک، کاهش چربی خون، ضد فشار خون، ضد اسپاسم، اثرات گشادکننده برونش، سنگ شکن، ادرارآور، سقط جنین، ضد سرفه، ضد چروک و ضد سرفه است.


مقیمی فام اضافه کرد: مطالعات جدید وجود ترکیبات مختلف فیتوشیمیایی را نشان می‌دهد که عمدتاً کربوهیدرات‌ها، گلیکوزیدها، ساپونین‌ها، ترکیبات فنلی، روغن فرار، پروتئین، چربی، فیبر و مواد معدنی کلسیم، فسفر، آهن و نیاسین شامل نیکوتینیک اسید هستند.
وی با اشاره به اینکه این گیاه منبعی از ترکیبات مختلف فیتو شیمیایی و ترکیبات فعال دارویی است، هدف مطالعه فوق را ارزیابی ژرم پلاسم‌های ۱۷ ژنوتیپ مختلف گیاه دارویی زنیان از لحاظ عملکرد کمی ‌و کیفی و تعیین توده‌های برتر برای معرفی ارقام سازگار و پرمحصول و نیز گروه بندی توده‌ها بر اساس عملکرد، اجزاء عملکرد و ترکیبات شیمیایی با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره اعلام کرد.
مقیمی فام تاکید کرد: در مطالعه انجام شده، آنالیز اسانس حاصل از بذرهای ۱۷ جمعیت متفاوت جمع آوری شده از ژنوتیپ های مختلف نیز نشان داد که تیمول بیشترین میزان مواد موثره اسانس بذرهای این گیاه دارویی را تشکیل می دهد.
این محقق تبریزی با اشاره به هدف طرح تحقیقی فوق یادآور شد: با توجه به اهمیت گیاهان دارویی از لحاظ اقتصادی و حفاظت و حاصلخیزی خاک، این تحقیق با اهداف ارزیابی “ژرم پلاسم‌”های گیاه دارویی زنیان از لحاظ عملکرد کمی ‌و کیفی و تعیین توده‌های برتر برای معرفی ارقام سازگار و پرمحصول و نیز گروه بندی توده‌ها بر اساس عملکرد، اجزاء عملکرد و ترکیبات شیمیایی با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره اجرا شد.
شایان ذکر است ژرم پلاسم به هر نوع ماده گیاهی که در تولید و اصلاح‌نژاد به‌ کار می‌رود گفته می‌شود و شامل بذر، گیاه کامل و بافت‌های گیاهی است، همچنین زنیان یا نانخواه با نام علمی Trachyspermum یک سرده از تیره چتریان شامل گیاهان یکساله با برگ‌های شانه‌ای مرکب و گلبرگ‌های سفید است که در طب سنتی با نامهای نانخواه و ننه حوا آمده‌ و با طبع خشک و گرم فواید بسیاری دارد.