دیجیتالی سازی حکمرانی فرصتی برای توسعه پایدار شهری
دیجیتالی سازی حکمرانی فرصتی برای توسعه پایدار شهری

شهردار تبریز در سخنرانی وبیناری خود در ششمین اجلاس مجمع بین‌المللی هفته دیجیتال قازان ۲۰۲۵ از توسعه خدمات هوشمند و دیجیتالی شهرداری و کاهش مراجعات شهروندی به مراکز ارائه خدمات شهری خبر داد. به گزارش خبرنگار ما در تبریز؛ یعقوب هوشیار در این سخنرانی با اشاره به پیشینه حکمرانی شهری در تبریز اظهار کرد: حکمرانی […]

شهردار تبریز در سخنرانی وبیناری خود در ششمین اجلاس مجمع بین‌المللی هفته دیجیتال قازان ۲۰۲۵ از توسعه خدمات هوشمند و دیجیتالی شهرداری و کاهش مراجعات شهروندی به مراکز ارائه خدمات شهری خبر داد.

به گزارش خبرنگار ما در تبریز؛ یعقوب هوشیار در این سخنرانی با اشاره به پیشینه حکمرانی شهری در تبریز اظهار کرد: حکمرانی شهری در تبریز پیشینه‌ای طولانی دارد؛ تبریز از دیرباز یکی از مراکز تمدنی و سیاسی ایران بوده و در مقاطع مختلف تاریخ، الگویی برای مدیریت شهری محسوب می‌شده است.
وی افزود: در قرون گذشته، نظام‌های سنتی شهری، مبتنی بر مراجعات حضوری و ارتباطات مستقیم میان شهروندان و مدیران محلی، وظیفه‌ی اداره شهر را بر عهده داشتند که این روش، گرچه متناسب با شرایط زمانه بود، اما محدودیت‌های فراوانی همچون بروکراسی پیچیده، کندی در ارائه خدمات، و عدم شفافیت در فرایندها را به همراه داشت.
هوشیار خاطرنشان کرد: با گذر زمان و ورود به عصر مدرن، نیاز به مدیریت کارآمدتر و پاسخگوتر بیشتر احساس شد؛ امروز اما، با شتاب گرفتن تحولات فناورانه، شهرها در برابر یک انتخاب تاریخی قرار گرفته‌اند: یا خود را با فناوری‌های دیجیتال تطبیق دهند و به شهرهای هوشمند بدل شوند، یا درگیر مشکلات مزمن مدیریت شهری باقی بمانند.
وی با بیان اینکه دیجیتالی سازی حکمرانی امروزه ضرورتی اجتناب ناپذیر است، یادآور شد: در جهانی که شهرها به موتورهای اصلی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بدل شده‌اند، دیجیتالی‌سازی دیگر یک انتخاب نیست؛ بلکه ضرورتی حیاتی برای تضمین پایداری، کارآمدی و شمول اجتماعی در حکمرانی شهری است؛ امروز شهرهای ما با چالش‌هایی مشترک چون رشد سریع جمعیت، فشار بر زیرساخت‌ها، تغییرات اقلیمی، نابرابری دیجیتال، و نیاز به تاب‌آوری در برابر بحران‌ها روبه‌رو هستند. پاسخ به این چالش‌ها بدون اتکا به فناوری‌های نوین و داده‌محور ممکن نخواهد بود.
شهردار تبریز دیجیتالی شدن حکمرانی شهری را فرصتی برای ایجاد شهرهای هوشمندتر، پایدارتر و انسانی‌تر معرفی کرد و افزود: فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، داده‌های کلان، و شبکه‌های ارتباطی پیشرفته، ابزارهایی در خدمت مدیریت بهتر منابع، ارائه خدمات کارآمدتر و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان هستند؛ اما فراتر از ابزار، آنچه اهمیت دارد ایجاد یک حکمرانی دیجیتال فراگیر، شفاف و پاسخگو است که در آن شهروندان نه صرفاً دریافت‌کننده خدمات، بلکه بازیگرانی فعال در شکل‌دهی آینده شهر باشند.
وی با اشاره به فرصت های دیجیتالی‌شدن حکمرانی شهری به عنوان یک تحول بنیادین تصریح کرد: دسترسی سریع و آسان شهروندان به خدمات شهری، افزایش شفافیت و پاسخگویی، صرفه‌جویی در هزینه و زمان؛ چه برای شهروندان و چه برای نهادهای شهری و کاهش اثرات زیست‌محیطی؛ از جمله کاهش ترافیک و مصرف کاغذ فرصت های دیجیتالی شدن حکمرانی شهری هستند.
هوشیار با اشاره به تهدیدها و چالش های دیجتالی شدن حکمرانی شهری نیز گفت: در کنار این مزایا، تهدیدها و چالش‌هایی نیز وجود دارد؛ دیجیتالی‌سازی می‌تواند شکاف دیجیتال میان اقشار مختلف جامعه را تشدید کند؛ به‌ویژه اگر دسترسی اقشار کم‌درآمد یا افراد دارای معلولیت به فناوری نادیده گرفته شود؛ همچنین، امنیت داده‌ها و حفظ حریم خصوصی شهروندان، از مهم‌ترین نگرانی‌ها در این عرصه هستند. افزون بر این، دیجیتالی‌شدن نیازمند آموزش مستمر کارکنان شهرداری و افزایش سواد دیجیتال شهروندان است.
وی با اشاره به اقدامات شهرداری تبریز در حوزه دیجیتالی شدن حکمرانی و توسعه شهر هوشمند نیز گفت: شهر تبریز با درک همزمان این فرصت‌ها و چالش‌ها، در سال‌های اخیر گام‌های عملی و اساسی برداشته است.
هوشیار با اشاره به اجرای ۶۰ درصدی پروژه فیبر نوری اظهار کرد: شبکه فیبر نوری تبریز با طول ۸۳۰ کیلومتر و ظرفیت ۲۴ هسته، طی یک برنامه‌ریزی چهار ساله آغاز شد و تاکنون بیش از ۶۰ درصد آن به اجرا ار درآمده است که هدف این پروژه، فراهم‌سازی یک زیرساخت پایدار و گسترده برای اتصال تمامی نقاط شهر به اینترنت پرسرعت بود.

وی افزود: امروز، اینترنت پرسرعت تا درب منازل شهروندان رسیده و بستری مطمئن برای رونق کسب‌وکارهای دیجیتال و توسعه تجارت الکترونیک فراهم کرده است؛ افزون بر این، اتصال ایستگاه‌های اتوبوس، مترو، اماکن گردشگری و جایگاه‌های سوخت‌رسانی به این شبکه موجب شده است اطلاعات شهری به‌صورت لحظه‌ای به‌روزرسانی شود و از طریق اپلیکیشن تبریز در اختیار مردم قرار گیرد. این ویژگی، دقت و سرعت خدمات‌رسانی را چند برابر کرده و موجب افزایش رضایت عمومی شده است.
شهردار تبریز ادامه داد: این پروژه همچنین توانسته است تاب‌آوری شهر را در برابر بحران‌ها افزایش دهد؛ تجربه سال‌های اخیر نشان داد که در شرایطی چون همه‌گیری کرونا یا بحران‌های طبیعی مانند زلزله، وجود یک زیرساخت دیجیتال پایدار می‌تواند استمرار خدمات شهری را تضمین کند. علاوه بر این، فیبر نوری زمینه‌ساز توسعه فناوری‌های هوشمند از جمله سامانه‌های مدیریت ترافیک، پایش محیط‌زیست، دوربین‌های هوشمند و سیستم‌های هشدار سریع بوده است.
هوشیار با اشاره به راه‌اندازی اپلیکیشن تبریز اپ و استقبال شهروندان از این نرم‌افزار نیز گفت: اپلیکیشن تبریز مبتنی بر SDI شهری یک بستر جامع فارسی‌زبان است که طیف متنوعی از خدمات را ارائه می‌دهد.
وی افزود: شهروندان می‌توانند از طریق این اپلیکیشن، درخواست مجوزهای ساختمانی و کسب‌وکار را ثبت کنند، قبوض خود را به صورت آنلاین پرداخت نمایند، برنامه زمان‌بندی حمل‌ونقل عمومی را مشاهده کنندو حتی از طریق بازدید مجازی، جاذبه‌های تاریخی و گردشگری تبریز را تجربه کنند.
شهردار تبریز با اشاره به دستاورد چشمگیر توسعه اپلیکیشن تبریز گفت: نتیجه این پروژه بسیار چشمگیر بوده است. تنها در مدت کوتاهی، مراجعات حضوری به شهرداری کاهش یافته است. این کاهش، به معنای صرفه‌جویی قابل توجه در وقت و هزینه شهروندان، کاهش ترافیک در سطح شهر، و کاهش آلودگی هوا بوده است. بدین ترتیب، یک پروژه فناورانه توانسته همزمان به بهبود کیفیت زندگی، افزایش بهره‌وری و حفاظت از محیط‌زیست کمک کند.
وی ادامه داد: اجرای این پروژه‌ها نشان داد که فناوری دیجیتال صرفاً یک ابزار تکنولوژیک نیست، بلکه ابزاری برای ارتقای عدالت اجتماعی، افزایش اعتماد عمومی و ایجاد شهری پایدارتر است. شهروند تبریزی امروز احساس می‌کند که شهرداری به او نزدیک‌تر و پاسخگوتر از گذشته است، و این بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی برای مدیریت شهری به شمار می‌رود.
هوشیار به دیگر نقاط قوت این تحولات هوشمندسازی خدمت نیز اشاره کرد و گفت: افزایش اشتغال پایدار در حوزه فناوری اطلاعات و استارتاپ‌ها، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در زمینه خدمات دیجیتال و ایجاد زیرساختی قدرتمند برای توسعه آینده شهر هوشمند از دیگر دستاوردهای هوشمندسازی خدمات است که تجربه تبریز همچنین یک پیام روشن دارد: هیچ شهری به تنهایی قادر به پاسخگویی به همه نیازهای دیجیتال نیست.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به نقش کلیدی همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه گفت: شهرهای عضو بریکس و دیگر کلان‌شهرهای جهان می‌توانند با تبادل تجربه، به اشتراک‌گذاری داده‌ها و ایجاد استانداردهای مشترک، به تسریع روند دیجیتالی‌سازی کمک کنند. تجربه ما نشان می‌دهد که موفقیت در این عرصه نیازمند سرمایه‌گذاری مشترک در زیرساخت‌ها، امنیت سایبری، آموزش نیروی انسانی و کاهش شکاف دیجیتال است.
شهردار تبریز با اشاره به ضرورت استفاده از تجربیات دیگر شهرها اضافه کرد: دیجیتالی‌سازی حکمرانی، نیازمند تبادل دانش، جذب سرمایه‌گذاری، و بهره‌گیری از تجربیات مشترک است. به همین دلیل، ما به همکاری‌های بین‌المللی و شبکه‌های جهانی همچون بریکس اهمیت فراوان می‌دهیم.
وی ادامه داد: ما امروز در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که می‌توانیم آینده‌ای متفاوت برای شهرها رقم بزنیم؛ آینده‌ای که در آن فناوری نه تهدیدی برای انسانیت، بلکه ابزاری برای تقویت کرامت انسانی، افزایش فرصت‌ها و کاهش نابرابری‌ها باشد.
هوشیار اجلاس بریکس را فرصتی بی‌بدیل برای هم‌افزایی در مسیر هوشمندسازی عنوان کرد و افزود: از منظر ما، بریکس می‌تواند بستری برای ایجاد پروژه‌های مشترک در زمینه شهرهای هوشمند، ارتقای زیرساخت‌های دیجیتال، و افزایش ظرفیت‌های انسانی باشد.
وی خاطرنشان کرد: تبریز آماده است تجربیات خود را در اختیار دیگر شهرها قرار دهد، و در مقابل، از تجربیات ارزشمند شما بیاموزد. امیدوارم با همکاری یکدیگر بتوانیم شبکه‌ای از شهرهای دیجیتال بریکس ایجاد کنیم که الگوی حکمرانی نوین برای دیگر نقاط جهان باشد و این نشست سرآغاز همکاری‌های گسترده‌تر و عمیق‌تر میان شهرهای ما در مسیر ساخت آینده‌ای هوشمندتر، پایدارتر و انسانی‌تر باشد.