مهر تبریز_فائزه زنجانی: «آب نیست»؛ بی‌تعارف‌ترین و ساده‌ترین جمله‌ای که می‌توان در وصف کمبود و حتی نبود منابع آبی به کار برد. شاید قبول آن برای ما سخت باشد که هم اکنون ایرانیان بیش از متوسط جهانی اقدام به مصرف آب می‌کنند و این منبع رو به پایان را برای اموری همچون شستن خودرو یا کوچه استفاده می‌کنند.
علاوه بر مصرف‌های بی‌رویه آب در حوزه کشاورزی و صنعتی، نمی‌توان زیاده روی در مصرف آب در بخش خانگی را نادیده گرفت. بخشی که با راهکار‌هایی هر چند ساده می‌تواند نسبت به ذخیره آب برای نسل‌های آینده مؤثر باشد.
سرانه مصرف آب خانگی هر فرد ایرانی در شبانه روز در حالی به ۱۹۱ لیتر رسیده که الگوی مصرف خانگی ۱۵۰ لیتر است و ما چیزی در حدود ۴۱ لیتر بیش از الگوی مصرف، از این نعمت الهی «استفاده» یا شاید هم بهتر است بگوییم که «سوءاستفاده» می‌کنیم.
اینکه تمامی دولت‌ها و حکومت‌ها برای تأمین پایدار آب وظایفی برعهده دارند، مورد قبول و انتظار است اما نباید این مسئولیت حکومتی، وظیفه‌ای را که تک تک شهروندان و مردم برای کاهش مصرف آب و مدیریت بهینه آن دارند، زیر سؤال ببرد. چرا که نیم‌نگاهی به آمار و میزان مصرف آب نسبت به میانگین جهانی نشانگر این واقعیت است که در طریقه مصرف این نعمت روبه پایان به بیراهه رفته‌ایم.
فناوری هوش مصنوعی و ربات گفتگوی آن به تازگی طرفداران زیادی در تمامی جهان یافته که در این یادداشت به سراغ این غول فناوری می‌روم تا در گفتگویی دوطرفه نسبت به سیاست‌های کشور‌های پیشرفته برای کاهش مصرف آب و همچنین راهکار‌های مهم برای مدیریت مصرف آب به خصوص در بخش خانگی، اطلاعاتی کسب کنم.
از نظرات هوش مصنوعی در خصوص سیاست‌ها و برنامه‌های کشور‌های پیشرفته برای کاهش مصرف آب می‌پرسم.
آموزش و اطلاع‌رسانی اولین راهکار پیشنهادی است. به نظر می‌رسد این غول فناوری نیز به خوبی می‌داند که فرهنگسازی و آموزش یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای تغییر درسبک زندگی و اصلاح برخی عادات غلط است. موضوعی که راهکار‌های ابداعی و خلّاقانه در آن به فراموشی سپرده شده است.
اصلاح تعرفه‌های آب را به عنوان دومین راهکار عنوان می‌کند. موضوعی که شاید چندان مورد اقبال ایرانیان قرار نگیرد و آن را مساوی با افزایش بی‌رویه قیمت آب دانند اما این راهکار را می‌توان در جهت وضع تعرفه‌های پایین‌تر برای مصارف ضروری و تعرفه‌های بالاتر برای مصارف غیرضروری دانست. اقدامی که می‌تواند باعث تحریک افراد نسبت به کاهش مصرف آب غیرضروری شده و در راستای عدالت آفرینی موثر باشد.
در ادامه گفتگویم با هوش مصنوعی، استفاده از فناوری‌های صرفه‌جویی آب همچون قرار گرفتن سیستم‌های ویژه صرفه‌جویی آب در ساختمان‌ها و خانه‌ها، شیرآلات با فناوری صرفه‌جویی آب، دستگاه‌های ماشین ظرفشویی و لباسشویی با مصرف آب کمتر، به عنوان برنامه دیگر کشور‌های پیشرفته معرفی می‌شود.
کشاورزی هوشمند دیگر سیاست مهمی است که پیشنهاد می‌دهد. موضوعی که با وجود اینکه سال‌ها است در کشور مطرح شده و البته قدم‌های بسیار مؤثر و خوبی هم در راستای عملیاتی شدن آن برداشته شده اما به طور کامل اجرایی نشده است. استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، کشت گلخانه‌ای، کشت انبوه و استفاده از گیاهان مقاوم به کم‌آبی در این دسته قرار دارد.
هوش مصنوعی، استفاده از آب شور و تصفیه آب را دیگر سیاست مهم کشور‌های موفق در این حوزه معرفی می‌کند و می‌گوید که در برخی کشور‌های پیشرفته، استفاده از آب شور و تصفیه آب برای مصارف غیرضروری مانند آبیاری گل‌ها و گیاهان استفاده می‌شود. موضوعی که کمتر از آن در کشور ایران بهره برده‌ایم.
وضع قوانین و مقررات سختگیرانه و هوشمندانه دیگر موضوع مورد توجه است. در بسیاری از این کشور‌ها از محدودیت‌هایی در خصوص مصرف آب در صنایع، میزان آبیاری فضای سبز و محدودیت‌هایی در استفاده از آب در حمام و توالت‌ها استفاده می‌شود.
بهره‌گیری از سیستم‌های جمع‌آوری و بازیافت آب در کشور‌های پیشرفته، دیگر مورد ذکر شده توسط هوش مصنوعی است. این سیستم‌ها برای استفاده دوباره در فرآیند‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، آب باران جمع‌آوری شده می‌تواند برای آبیاری فضای سبز استفاده شود.
هوش مصنوعی، اقدامات مورد نیاز در صنعت برای کاهش مصرف آب را یکی از سیاست‌های مهم کشور‌های پیشرفته عنوان می‌کند که استفاده از فناوری‌های صرفه‌جویی آب در فرآیند‌های تولید، بازیافت آب در صنایع و غیره در این دسته قرار می‌گیرند.
از هوش مصنوعی در خصوص دلیل بالا بودن میزان مصرف آب در کشور ایران می‌پرسم. رفتار‌های نادرست را یکی از دلایل مهم می‌داند. رفتار‌هایی مانند استفاده از آب برای شستن خودرو یا فرسوده بودن شیرآلات منزل و هدر رفت آب در نتیجه آن.
عدم آگاهی، کشاورزی سنتی و وجود صنایع آب بر همچون نساجی و فولاد و نقص در زیرساخت‌ها هم از دیگر دلایل مطرح شده توسط ربات هوش مصنوعی برای بالا بودن میزان مصرف آب در کشور ایران است.
بار‌ها تمامی رسانه‌ها از لزوم صرفه‌جویی در مصرف آب و مدیریت استفاده از آن سخن گفته و این بار هم از فناوری هوش مصنوعی برای ارائه راهکار‌های مدیریت بهینه آب یاری گرفتیم. به‌امید روزی می‌مانیم که سوال ما از هوش مصنوعی این باشد که: « چگونه مردم کشور ایران در مدت زمان کمی توانستند به موفق‌ترین مردمان برای بهبود مصرف آب تبدیل شوند؟ »
