گذر از بحران آخرین تابستان قرن/ ضرورت تمهیدات برای تامین آب شرب کلانشهر تبریز

به گزارش خبرنگار ما؛علیرضا ایمانلو مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب استان در نشست خبری و درحضور اصحاب رسانه با بیان وضعیت کلی شرکت آب وفاضلاب و اقدامات انجام یافته تشریح کرد: شرکت آب وفاضلاب استان آذربایجان شرقی به ۶۵ شهر مختلف ارائه خدمات نموده و حدود ۱۴۲۴ روستا را تحت پوشش دارد که از ۶۵ شهر مذکور ، ۱۴شهر حالت سر به سری داشته و از لحاظ تامین آب آسیب پذیر می باشند .به این معنی که اگر احیانا” در مسیر خدمات رسانی ، حوادث غیر مترقبه ای حادث گردد احتمال قطعی آب در آن شهرها وجود دارد .
وی افزود : در تابستان اخیر کمبود آب در کلانشهر تبریز محسوس بوده  و به مدت ۳۷ روز با کمبود آب مواجه بودیم که خوشبختانه با اقداماتی از جمله حفر و تجهیز ۱۲ حلقه چاه برای تامین ۲۰۰ لیتردر ثانیه  آب توسط شرکت آب وفاضلاب استان و تامین ۱۲ حلقه چاه به صورت استیجاری از شهرداری و منابع طبیعی و همچنین با تامین ۳۰۰ لیتردر ثانیه از تحویلی به صنایع با دستور استاندار محترم ومسئولین استانی ، این مشکل در روز ۷ مرداد به طور کامل حل گردید .
وی ادامه داد: کلانشهر تبریز با توجه به بافت شهری جمعیتی در حدود  ۱/۶۰۸/۵۱۸نفر را در خود جای داده و دارای ۷۲۲/۵۱۴ فقره انشعابات آب شهری است و همچنین تعداد چاههای تامین آب در مدار ۹۸ حلقه و حجم مخازن در مدار آن ۵۱/۲۰۰مترمکعب می باشد .
وی در خصوص نحوه خدمات رسانی به روستاهای تحت پوشش بیان کرد: در راستای یکپارچه سازی شرکت آب وفاضلاب شهری وروستایی ، تامین وتوزیع آب به روستائیان نیز از اولویت ویژه برخوردار گردید .بعد از امر یکپارچه سازی، تعداد روستاهایی که علاوه بر روستاهای قبلی تحت پوشش قرار گرفت ۵۳ روستا با جمعیتی بالغ بر۲۰۰ هزارنفر می باشد که از این تعداد روستاها ۲۲ روستا از زرینه رود یا شبکه تبریز تامین آب می گردد . روستاهای مانند الوارعلیا- الوار سفلی- اوغلو- سهلان- مایان سفلی -مایان علیا- دیزج- باغ معروف- (تازه کند- امند صوفیان)با توجه به مشکل کیفیت آب چاه ها،  از شبکه تبریز تامین می گردیدند که با افت فشار و بروز مشکل کمبود آب تبریز، روستاهای ذکر شده نیز با مشکل آبرسانی مواجه شدند.
علیرضا ایمانلو  همچنین در خصوص نحوه مواجه با بحران تابستان اخیر و اقدامات انجام یافته تشریح نمود : متعاقب شیوع پاندومی کرونا در استان و افزایش مصرف آب، نرخ رشد مصرف آب در نظر گرفته شده برای سال ۹۹ از متوسط ۵ الی ۶ درصد سالیانه به بالای ۱۸ درصد افزایش یافت و با در نظر گرفتن ایجاد موازنه منفی تامین آب کلانشهر تبریز از سال ۹۵ و عدم اجرای اصلاح ۷ کیلومتر از خط آبرسانی سد نهند توسط شرکت آب منطقه ای به دلیل عدم تامین اعتبار که فرسوده می باشد که باعث کاهش ظرفیت آبدهی خط مذکور گردیده است، علی رغم تلاشهای همه جانبه ، شرکت با موازنه منفی در تولید روبه رو شد که این امر باعث قطعی های مقطعی در شبکه توزیع کلانشهر تبریز گردید. پیرو پیگیریها و اقدامات انجام یافته مشکل قطعی آب از تاریخ ۷ مرداد ماه ۹۹ حل گردیدکه از جمله این اقدامات می توان به موارد ذیل اشاره کرد .
بکارگیری تمام ظرفیت چاههای مسیر خط زرینه رود برای استفاده شهرهای موجود در مسیر فوق و در مدار قرار گرفتن چاههای متروکه و بلااستفاده سنوات قبل ، به منظور هدایت بیشتر آب خط انتقال زرینه رود به سمت شهر تبریز
مدیریت و کاهش آب تحویلی به صنایع در طول مسیر خط زرینه رود به منظور ذخیره آب جهت انتقال به کلانشهر تبریز پس از اخذ موافقت مقامات ارشد استان
آگاهی سازی مشترکین توسط فضای مجازی و رسانه ملی در خصوص کاهش و مدیریت مصرف
امضا تفاهم نامه تحویل ۴ حلقه چاه متروکه با شهرداری تبریز
اخذ مجوز حفر ۲۰ حلقه چاه که تاکنون ۱۰ حلقه حفر گردیده و ۶ حلقه آن تجهیز گردیده است.
احیای ۵ حلقه چاه متروکه و غیرقابل استفاده (چاههای ۱ خسروشاه – ۷۹ هروی- ۳۴ زرنق – باغ معروف- جمشید یک)
نیرو رسانی و خرید برق برای ۷ حلقه چاه (چاههای جمشید یک- میرزامهدی- اتوبوسرانی – ۶ پارک- ائل گلی مادر- ۱ خاوران- ۲ خاوران)
تجهیز و راه اندازی و بهره برداری از ۵ حلقه چاه جدید و برنامه ریزی برای تجهیز ۴ حلقه چاه دیگر تا ۲۸/۰۴/۹۹و ۳ حلقه چاه تا مورخ ۰۵/۰۵/۹۹ جمعا ۱۲ حلقه چاه
مدیریت فشار شبکه توزیع برای کاهش مصرف آب
تشکیل جلسات هماهنگی مدیریت توزیع در ستاد شرکت و تبریز به تعداد ۸ جلسه با شرکت مدیران و مسئولین بهره برداری مناطق و همکاران ذیربط در ستاد شرکت و تبریز
پخش پیام های صرفه جویی در مصرف آب از رسانه های صدا و سیما – فضای مجازی و روزنامه ها
نصب بنرهای مدیریت مصرف در محلهای متعلق به شرکت و مناطق و واحدهای تابعه
مصاحبه با رسانه های صدا و سیما در خصوص رعایت مدیریت مصرف
مدیریت توزیع آب و تلاش شبانه روزی همکاران درجهت توزیع عادلانه آب (بدون قطعی طولانی ) با توجه به  قطعی های برق و کاهش تحویل آب از زرینه رود.
تهیه ۷ دستگاه تانکر کم حجم و توزیع در مناطق مرتفع تبریز و پخش آب به روستاهای اطراف و مراکز حساس با تانکرهای شرکت
تشکیل اکیپ ویژه برای مدیریت شبکه آب مناطق مرتفع
برنامه ریزی و اجرای زمانبندی قطع آب مناطق مختلف به منظور توزیع عادلانه آب
افزایش ظرفیت پمپاز ایستگاه پمپاژ آناخاتون با افزایش قدرت برق و تهیه و نصب تجهیزات الکترو پمپ جدید
برنامه ریزی برای احداث دو باب  ایستگاه پمپاژ آب به مناطق محله امام زاده – نیاوران
اقدام برای اخذ مجوز لوله گذاری عرض اتوبان پاسداران به صورت پایپ جکینگ برای آبرسانی به قسمت مرتفع احمد آباد
اقدام برای اصلاح قسمتی از شبکه توزیع آب
احداث خط آبرسانی چاههای جدید
توسعه شبکه آب برای رفع کمبود فشار آب تعدادی از کوچه ها در مرکز شهر و مناطق مرتفع شهر
همچنین برای تامین فشار شبکه آب سطح شهر در نقاطی که با مشکل مواجه بودیم تمهیداتی اندیشیده شد که در برخی از آنها اجراشده و برخی دیگر در اسرع وقت به مرحله اجرا خواهد رسید که از آن جمله می توان موارد ذیر را نام برد  :
محلات علی سیاه پوش- بهار – قدس – کوچه باغ

1. برای رفع کمبود فشار محلات فوق پس از بررسی های کارشناسی و ارائه طرح توسط دفتر فنی و آب تبریز ، مقرر شد خط ۲۵۰ از جلو مسجد گازران بطول ۱۲۰۰ متر اجرا و به خط ۳۰۰ کوچه باغ اضافه شود.
2. اجرای خط ۲۰۰ از میدان جهاد تا انتهای خیابان علی سیاه پوش بطول ۱۰۰۰ متر
3. اجرای خط ۲۰۰ از خیابان فلسطین و اتصال آن به خط ۳۵۰ خیابان بهار

برای رفع کمبود کوی شهید  مدنی و رضوانشهر طراحی اجرای یک دستگاه پوستر پمپ در محوطه مخزن کشتارگاه و حل مشکل افت فشار منطقه
برای رفع کمبود کوی احمد آباد : طراحی و اجرای یک دستگاه پوستر پمپ و نصب آن در پمپاژ قدیمی احمد آباد و حل مشکل افت فشار منطقه
برای رفع کمبود شهرک مرزداران و مصلی : طراحی و اجرای یک دستگاه پوستر پمپ و حل مشکل افت فشار منطقه
برای رفع کمبود آب شهرک نیروی انتظامی ( شهرک آزمایش) : طراحی و نصب یک دستگاه پوستر پمپ و حل مشکل افت فشار نیروی انتظامی
برای رفع کمبود فشار نقاط مرتفع آخر ملازینال- آخر سیلاب ، آخر یوسف آباد – آخر احمد آباد:

1. نصب شیر فلکه وسط خط و نصب فشارشکن در تمامی مناطق فوق به تعداد ۱۲ دستگاه و تنظیم فشار شبکه
2. اجرای عبور عرضی از لوله ۵۰۰ کمربند پاسداران با سایز ۳۰۰ بطول ۷۰ متر و اتصال آن به شبکه محلات فوق

برای رفع کمبود فشار خیابان منجم : تنظیم فشار شبکه محله فوق از خیابان شمس تبریزی
برای رفع کمبود آب محله قرا ملک : تنظیم فشار شبکه محله فوق از کوی صنعتی
برای رفع افت فشار محله قله و گلکار : تغییر زون محلات فوق از زون جام جم به زون مخزن ولیعصر و رفع مشکلات افت فشار محلات فوق
برای رفع کمبود آب روستای اوغلی : حفر و تجهیز یک حلقه چاه عمیق و اتصال آن به شبکه روستای مذکور
برای رفع کمبود فشار روستای کندرود : نصب یک عدد شیر هوا ، تنظیم فشار شبکه
برنامه ریزی جهت اتصال خط ۴۰۰ مسجد گازران به خط کوچه باغ و قره آغاج به طول ۱۵۰۰ متر
برنامه ریزی جهت راه اندازی پمپاژ در محوطه مخزن se5 برای رفع مشکل افت فشار و کمبود شهرک فجر، امیدیه و …
برنامه ریزی جهت اجرای خط از چاه جدیدالاحداث منطقه ۶ و اتصال آن به خ بهار به طول ۱۵۰۰ متر
مهندس ایمانلو افزود :برای عبور از بحران در حال حاضر تنها منبع آب قابل افزایش، برداشت آب از سفره های آب زیرزمینی دامنه سهند با حفرچاههای عمیق می باشد که هر سال با بهسازی تجهیزات چاه های موجود و حفر چاه به جای چاه حداکثر در حد پنج درصد به ظرفیت موجود اضافه نموده که آنهم برای افزایش رشد انشعابات آب کـــافی نبوده و هـر سال این وضعیت بحرانی تر می شود.
وی همچنین تاکید کرد: زون بندی شبکه توزیع و خطوط انتقال بین مخازن (رینگ تبریز) تکمیل نشده وتوزیع آب در زمان های بحرانی را بامشکل مواجه می کند که نیاز است اعتبارات مناسب در حد ملی توسط شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به این منظور تخصیص یابد.
ایشان اضافه کردند : مخازن ذخیره آب اصلی شهرتبریز در زمان قطعی آب زرینه رود و استفاده از آب چاهها و سد نهند حداکثر برای ۳۰ ساعت پاسخگو بوده و در صورت ادامه قطعی ، شهر دچار کمبود و قطعی آب می گردد. لذا ضروری است در احداث مخزن ۱۰۰۰۰۰ متر مکعبی که توسط شرکت محترم آب منطقه ای احداث می گردد، تسریع به عمل آید.
با عنایت به اینکه در راستای حمایت از تولید برای مصارف شرب و بهداشتی، به برخی از صنایع انشعاب واگذار گردیده است ، پیشنهاد می‌شود برای مصارف صنعتی بالای ۵ لیتر در ثانیه و به منظور کاهش بار خط زرینه رود، مجوز حفر چاه به واحد های صنعتی مذکور بصورت موردی صادر گردد.
مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب استان در خصوص اقداماتی که برای افزایش تاب آوری شبکه توزیع آب کلانشهر تبریز در تابستان سال ۱۴۰۰ به اجرا گذاشته خواهد شد اینگونه برشمرد:
سرویس تمام فشار شکن ها
نصب شیر فشارشکن در نقاط مورد نیاز
نصب بوستر پمپ در نقاط کم فشار شبکه
تعدیل فشار به منظور مدیریت فشار شبکه
مرئی سازی شیر فلکه های مدفون
مانور تمام شیرفلکه ها در سطح شهر به منظور آمادگی لازم برای مدیریت شبکه
توسعه خطوط اصلی داخل شهر به منظور افزایش تاب آوری شبکه
شناسایی و ساماندهی مشترکین پر مصرف
مکاتبه با صنایعی که آب شرب در فرایند تولید آن مصرف گردیده و ارجاع صنایع فوق به شرکت آب منطقه ای استان
لازم به ذکر می باشد با عنایت به زمانبر بودن طرح آبرسانی از رودخانه ارس به طور یقین اگر تمهیدات برای تامین آب شرب کلانشهر تبریز بعمل نیاید کمبود وقطعی آب در فصول گرم سال جاری و سالهای بعد محتمل می باشد.